Η οφθαλμολογική εξέταση στα παιδιά είναι ιδιαίτερα σημαντική, για την έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και διαφύλαξη της καλής τους όρασης, που είναι βασική προϋπόθεση για την σωματική και πνευματική ανάπτυξη τους.

Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας και του Βασιλικού Κολεγίου Οφθαλμολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο προληπτικός παιδοφθαλμολογικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται: 

• Στην γέννηση και στον 3ο μήνα  

• στο 1ο έτος

• στο 3ο έτος

• στο 5ο έτος

• και στη συνέχεια σε ετήσια βάση. 

​​

Η παιδοφθαλμολογική εξέταση στα νεογνά και τα βρέφη διερευνά διαταραχές και προβλήματα όπως:

• Συγγενές γλαύκωμα

• Συγγενής καταρράκτης

• Αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας

• Απόφραξη ρινοδακρυϊκού πόρου

• Νυσταγμό (ακούσιες ταλαντωσικές κινήσεις των ματιών)

• Στραβισμό (αλληθώρισμα)

​​

Ο παιδοφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά ενός έτους, εκτιμά:

• Την κινητικότητα των οφθαλμών

• Την ύπαρξη στραβισμού

• Την ύπαρξη διαθλαστικών παθήσεων (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό)

• Την ύπαρξη αμβλυωπίας (τεμπέλικο μάτι)

• Την οπτική ικανότητα

• Την ύπαρξη κληρονομικών παθήσεων του αμφιβληστροειδή

• Φλεγμονές & τραύματα 

• Πτώση βλεφάρου

• Αμφιβληστροειδικούς όγκους (ρετινοβλάστωμα που είναι ο συχνότερος οφθαλμικός όγκος των παιδιών)

​​

Τονίζουμε ιδιαίτερα ότι οι γονείς θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα παρατηρητικοί με τα παιδιά τους, ώστε σε τυχόν συμπτωματική συμπεριφορά να επισκεφτούν άμεσα τον οφθαλμίατρο.

Κατά κύριο λόγο τα συμπτώματα που υποδεικνύουν οφθαλμικές παθολογικές καταστάσεις είναι:

• Απουσία οπτικής επικοινωνίας με τους γονείς - έλλειψη προσήλωσης (το βρέφος δεν ακολουθεί αντικείμενα ενδιαφέροντος με τα μάτια)

• Φτωχός συντονισμός ματιών-χεριών

• Στραβισμός (αλληθώρισμα)

• Βλεφαρόπτωση

• Δακρύρροια - ερυθρότητα – τσίμπλες - κνησμός

• Ανισοκορία (διαφορετικό μέγεθος της κόρης μεταξύ των ματιών)

• Φωτοφοβία

• Κεφαλαλγία

• Δυσκολία στο διάβασμα (το παιδί χάνει λέξεις ή παραλείπει ολόκληρες προτάσεις, ή πρέπει να δείχνει κάθε λέξη με το δάκτυλο) 

• Επίμονη αντιστροφή γραμμάτων ή λέξεων (μετά τη Β' Δημοτικού)

• Διάβασμα με το βιβλίο πολύ κοντά στο πρόσωπο ή σκύψιμο χαμηλά στο τραπέζι

• Χρήση μόνο του ενός ματιού (το παιδί προσπαθεί να κοιτάζει από το πλάι ή να κλείνει το ένα μάτι, όταν θέλει να δει κάτι)

​

Το οπτικό σύστημα είναι εύπλαστο στα πρώτα χρόνια της ζωής, γι΄αυτό η παιδική ηλικία θεωρείται η κρίσιμη περίοδος που δημιουργείται η φυσιολογική όραση.

Ο άνθρωπος όπως μαθαίνει να μιλάει, έτσι μαθαίνει και να βλέπει.

Ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά κρίνεται απαραίτητος, γιατί μπορεί να προλάβει τις συνέπειες και να θεραπεύσει τη νοσηρότητα τυχόν οφθαλμικών παθήσεων, που είτε υπάρχουν από τη γέννηση, είτε εμφανίζονται στα πρώτα χρόνια της ζωής.